Okres Black Week, Black Friday oraz Cyber Monday to prawdziwe święto zakupów – ale również czas wzmożonej aktywności cyberprzestępców. Wykorzystują oni presję czasu, emocje i rosnące zainteresowanie promocjami, aby przeprowadzać coraz bardziej wyrafinowane oszustwa. Co ważne – już nie tylko ludzie stoją za próbami wyłudzeń. Coraz częściej do tworzenia fałszywych stron, wiadomości, a nawet rozmów telefonicznych wykorzystywana jest sztuczna inteligencja.

Dlatego tak istotne jest, by kupując w sieci zachować zdrowy rozsądek, uważność i przestrzegać kilku kluczowych zasad bezpieczeństwa.

I. Weryfikuj sprzedawcę – zanim klikniesz „Kup teraz”

W Internecie każdy może założyć sklep, dlatego dokładna weryfikacja sprzedawcy to absolutna podstawa.

Sprawdź:

• czy firma podaje pełne dane kontaktowe – adres, numer telefonu, NIP, wpis do KRS/CEIDG,
• czy sklep posiada regulamin, zasady zwrotów, reklamacji i dostawy,
• jak wyglądają opinie w sieci – brak opinii lub negatywne komentarze to sygnał ostrzegawczy,
• czy strona wygląda profesjonalnie – błędy językowe, słabe grafiki, dziwne przekierowania mogą świadczyć o oszustwie.

Uważaj na reklamy z mediów społecznościowych kierujące do nieznanych sklepów oraz na „oferty ważne tylko dziś”. Cyberprzestępcy bardzo często grają presją czasu i emocjami.

II. Dropshipping: atrakcyjna cena, ale czy bezpieczna?

Coraz więcej sklepów działa w modelu dropshippingu, w którym towar wysyłany jest bezpośrednio z magazynów w Azji.

Kluczowe jest ustalenie, kto jest sprzedawcą.

• Jeżeli fakturę wystawia polska firma – odpowiada za towar, zwroty i reklamacje. To dla kupującego najbardziej bezpieczna sytuacja.
• Jeśli polski sklep jest tylko pośrednikiem, a faktycznym sprzedawcą jest podmiot spoza UE – dochodzenie roszczeń, zwrot pieniędzy czy reklamacja mogą być bardzo utrudnione.

Zawsze sprawdź:

• czas dostawy,
• ukryte koszty (podatek, cło),
• zasady zwrotów.

Podejrzanie niska cena niemal zawsze oznacza wysokie ryzyko.

III. Kupuj tylko przez bezpieczne połączenie

Publiczne sieci Wi-Fi to raj dla hakerów. Przechwycenie danych logowania, numerów kart czy adresów e-mail jest w nich bardzo łatwe.

Pamiętaj:

• korzystaj wyłącznie z własnej, zabezpieczonej sieci,
• nie zapisuj publicznych sieci w urządzeniach,
• nie loguj się w miejscach publicznych do bankowości, poczty ani sklepów online,
• unikaj „darmowych hotspotów”, które mogą być pułapką przygotowaną przez przestępców.

IV. Kłódka przy adresie strony to za mało

Wielu klientów wciąż wierzy, że symbol kłódki oznacza pełne bezpieczeństwo. Niestety – to mit.

Kłódka i protokół https:// mówią jedynie o szyfrowaniu połączenia.
Nie chronią przed oszustwem, bo cyberprzestępcy również potrafią uzyskać certyfikat SSL.

Dlatego sprawdzaj:

• czy adres strony nie jest „podrobiony” (literówki, zamiana znaków, dziwne domeny),
• czy nie trafiłaś/trafiłeś tam przez podejrzany link, reklamę lub wiadomość,
• czy wygląd strony nie budzi wątpliwości.

Jeśli coś Cię niepokoi – po prostu nie kupuj.

V. Uważaj na phishing i smishing: fałszywe linki, maile, SMS-y

W okresie wyprzedaży przestępcy stosują intensywny atak phishingowy – przez e-maile, SMS-y i komunikatory.

Najczęstsze metody:

• wiadomość o „dopłacie do paczki”,
• link do „potwierdzenia płatności”,
• prośba o podanie danych logowania lub numeru karty,
• podszywanie się pod bank, sklep lub firmę kurierską,
• link prowadzący do fałszywej strony łudząco przypominającej stronę płatności.

Nigdy nie klikaj w link z wiadomości, w której masz cokolwiek potwierdzić lub dopłacić.
Cały proces zakupowy zawsze powinien odbywać się wyłącznie w oficjalnej aplikacji lub na stronie sklepu.

Podejrzane SMS-y z linkami możesz przekazać do CERT Polska na numer 8080.

VI. Uważaj na rozmowy telefoniczne „z banku”

Przestępcy coraz częściej podszywają się pod konsultantów banków lub serwisów sprzedażowych.
Często twierdzą, że „ktoś próbuje wypłacić pieniądze z Twojego konta” i proszą o kod BLIK – rzekomo po to, by konto zabezpieczyć.

To jeden z najczęstszych i najbardziej skutecznych scenariuszy oszustwa.

Zapamiętaj:

• pracownik banku nigdy nie prosi o kod BLIK, login, hasło, CVV2 ani instalację dodatkowej aplikacji,
• jeśli masz wątpliwość – przerwij rozmowę i samodzielnie zadzwoń na infolinię Banku: 800 88 88 88. 

VII. Przepisy pomagają, ale nie zastąpią zdrowego rozsądku

Nowa ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej wprowadza dodatkowe mechanizmy zabezpieczające, jednak żaden system nie zastąpi ostrożności.

Warto pamiętać:
im bardziej „wyjątkowa” oferta, tym większe prawdopodobieństwo, że jest nieprawdziwa.

Cyberprzestępcy świetnie wiedzą, że gdy widzimy okazję – działamy szybko, często bez refleksji.

VIII. Jak kupować bezpiecznie? Krótka lista zasad:

• Kupuj wyłącznie u zaufanych sprzedawców.
• Sprawdzaj opinie, regulaminy, dane firmowe.
• Nie podawaj danych po kliknięciu w link z wiadomości.
• Unikaj publicznych sieci Wi-Fi.
• Sprawdzaj adres strony – certyfikat SSL to za mało.
• Korzystaj z jednorazowych kart płatniczych lub zaufanych metod płatności.
• Dbaj o aktualizacje oprogramowania i zabezpieczenia urządzeń.
• Zatrzymaj się na chwilę przed zakupem – emocje to najgorszy doradca.

Bezpieczeństwo cyfrowe to nasza wspólna sprawa

Zakupy online mogą być wygodne i bezpieczne – pod warunkiem, że jesteśmy czujni.
W czasie Black Week, Black Friday i przedświątecznego szaleństwa cyberprzestępcy liczą na pośpiech i nieuwagę klientów. Dlatego zachowanie ostrożności i stosowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa jest najlepszą ochroną przed utratą danych i pieniędzy.

Dbajmy o swoje bezpieczeństwo w sieci – rozsądnie, świadomie i bez presji promocji.

Zapoznawaj się z komunikatami bezpieczeństwa, które zamieszczamy na stronie:  https://kdbs.com.pl/bezpieczenstwo-w-internecie/